Donald Pols – ‘Bestaat transformatie zonder intrinsieke motivatie?’

‘Er is een verschil tussen zij die veranderen en zij die de verandering stimuleren.’ 

Luister mee naar een ontwapenende ontmoeting met Donald Pols – directeur Milieudefensie – over de vraag van Marry de Gaay Fortman ‘Bestaat transformatie zonder intrinsieke motivatie?’    

Aan de hand van Charley Toorop’s schilderij ‘Muzikanten en Dansende Boeren‘ en de rechtszaak tegen Shell, laat hij de essentie tussen verandering en transitie zien. En stuit onderweg op een moreel dilemma dat hem tot op de dag van vandaag bezig houdt...

De kern

• Kunst is een schuilplaats in deze woelige wereld.
• Charley Toorop schilderde vanuit intrinsieke waardering voor de mens.  
• Goede campaigners (iemand die zich inzet voor maatschappelijke verandering) hebben empathie voor mensen en de samenleving die verandert.  
• De grote zware vervuilende bedrijven hebben bedongen dat zij zelf amper bijdragen. Zij krijgen miljarden aan subsidies, die door de modale Nederlander betaald worden. 
• De meeste transformaties komen op gang door een shock. De drijvende kracht achter veranderingen zijn de mensen die intrinsiek gemotiveerd zijn voor transitie. 
• Ik moest de hele Milieudefensie organisatie omvormen om de Shell rechtszaak mogelijk te maken.  
• Milieu Defensie medewerkers zijn enorm intrinsiek gemotiveerd om de wereld een stukje beter te maken. In de vorm waarin verschillen de ideeën.  
• De confrontatie zoeken (met Shell) past eigenlijk niet bij mijn persoonlijkheid, maar ik denk wel dat het noodzakelijk is.  
• Duurzaamheid is het internaliseren van de kosten, zodat het bedrijf gaat betalen om de CO2 te reduceren. Een bedrijf vreest dan dat het te duur wordt voor klanten. De meeste bedrijven zitten vast in die angst. Op Unilever na, die doen dat wel. 
• Onze rechtsnormen zijn nationaal, maar de economie is geglobaliseerd. En daarmee een aantal bedrijven. De 25 bedrijven die wereldwijd verantwoordelijk zijn voor de helft van de vervuilingen, zijn geen onderdeel van het prijs- klimaat akkoord. Zelfs niet nationaal. Wij willen dat deze bedrijven zich gaan houden aan het klimaat akkoord.  
• De grote uitdagingen zijn collectieve uitdagingen. Voor mij persoonlijk is dat: hoe geef ik onze aarde door? Zo verbinden wij het nu en de toekomst, het persoonlijke en het collectief. 
• Bij Tata steel heb ik persoonlijke gesprekken met de OR en vakbond over de vraag: ‘Hoe kunnen we ervoor zorgen dat we de bedrijvigheid houden van Tata steel behouden voor NL, maar dan op een manier die past binnen de grenzen die de aarde stelt?’ 
• Een van mijn minder florissante ervaringen is dat toen de mogelijkheid ontstond met Shell in gesprek te gaan, onze advocaat heeft gezegd dat het gesprek niet door kon gaan, omdat het problematisch was voor de rechtszaak. Ik baal er eigenlijk nog steeds van dat ik gedwongen was het gesprek met Marjan van Loon niet aan te gaan.  
• Ik geloof namelijk wel in grote verhaal van onze westerse beschaving. Dat is de noodzaak van met elkaar in gesprek te gaan op menselijk niveau. Het humanisme is uiteindelijk de menselijke maat. En de bron van democratie en maatschappelijke samenleving. 
• Er is een verschil tussen zij die veranderen en zij die de verandering stimuleren.  
• Er is alleen transformatie mogelijk, gedreven door intrinsieke motivatie.